آفرینش زمین و آسمان چگونه بوده است؟

» چگونگی پیدایش زمین و سایر کرات منظومه شمسی از جمله مسائلی است که بشر از دیر باز به حل آن علاقمند بوده است؛ لیکن از آن جا که این مساله با مسایل علمی جزئی دیگری که بشر در محیط زندگی محدود خود با آن‏ها سرو کار دارد، بسیار متفاوت است، هرگز در این زمینه، نتیجه قطعی بدست نیامده و عقاید علمی او در مورد چگونگی پیدایش منظومه شمسی، هرگز از مرحله حدس و گمان تجاوز نکرده است. در این باره، دانشمندان فرضیه‏هایی عرضه کرده‏اند که«فرضیه لاپلاس» است لاپلاس عقیده داشت که سیاره‏ها، از ماده‏ای رقیق که اطراف خورشید اولیه را فراگرفته و حدود انتشار آن از حدود ابعاد فعلی منظومه بیشتر بوده است، به وجود آمده‏اند؛ این ماده رقیق، مانند جسم صلبی که به خورشید متصل باشد، به دور محور آن میچرخیده، ولی در اثر نیروی گریز از مرکزی که در این چرخش به آن وارد شده، از خورشید جدا شده و به دور آن حلقه‏ای تشکیل داده است؛ این حلقه نیز، در اثر تراکم‏های بعدی، خود به حلقه‏های دیگری تقسیم شده و از تراکم ماده موجود در هر حلقه در یک نقطه از آن، بتدریج سیاره‏ای تشکیل شده است.
فرضیه لاپلاس، ابتدا به خوبی مورد قبول واقع شد؛ لیکن بعدها چون نتوانست از نظر ریاضی نیز پاسخگوی واقعیت‏هایی که در منظومه شمسی وجود دارد، باشد کنار نهاده شد.
پس از او برای توجیه دستگاه منظومه شمسی، نظریه‏های مختلف دیگری عرضه شد که همه آن‏ها به علت اشکالاتی که بر آن‏ها وارد شد فراموش گردیدند. 
در حال حاضر نیز، فرضیه‏های مختلفی در این زمینه، توجه علما را به خود جلب کرده است اما نکته‏ای که باید به آن توجه داشت این است که مبانی همه این فرضیه‏ها لاپلاس است و همه چنین فرض میکنند که اجزاء منظومه شمسی در آغاز به هم پیوسته و یکپارچه بوده‏اند و سپس، از هم جدا شده و خورشید و سیارات را تشکیل داده‏اند. اختلاف فرضیه‏ها بیشتر در مورد نحوه این جدا شدن است، «ژرژگاموف» در کتاب«سرگذشت زمین»، وقتی میخواهد به بیان آخرین فرضیه‏های این مساله بپردازد، مینویسد؛«روی هم رفته حق با لاپلاس بود».
اما قبل از بیان نظر قرآن در این باره باید توجه داشت که مطالب دینی و حقایق قرآنی، حقایق ثابت و پایداری هستند که با حقایق علمی فیزیک - خصوصاً فرضیه‏های فیزیک ستارگان - به کلی متفاوتند. به همین خاطر، نباید همواره در انتظار نشست و به محض این که فرضیه‏ای از طرف دانشمندان نجوم و یا علوم دیگر اظهار شد، به تعجیل در قرآن و حدیث به دنبال تطبیق و تأیید آن برخاست؛ زیرا با مطرود و رد شدن آن فرضیه، در صحت حقایق دینی نیز تردید به وجود میآید. البته حقایق مذهبی، اگر یقین به استناد آن به مذهب داشته باشیم، اموری نیستند که صحت و اعتبارشان بستگی به ظهور یا سقوط یک نظریه علمی داشته باشد، از همین رو اصولاً باید از جستجوی آن گونه انطباق نظریه‏های علمی بر حقایق دینی، تا آنجا که ممکن است پرهیز کرد. امروزه دانشمندان مشهوری وجود دارند که حتی در صحت«تئوری عمومی نسبیت انیشتین» نیز تردید میکنند و مخالفت خود را با محاسبات ریاضی دقیقی نیز، همراه میسازند؛ این امر هشداری است برای کسانی که اعتقادات مذهبی خود را صرفاً بر پایه تئوریهای علمی مورد قبول روزگار خویش بنا میکنند. 
با این وجود، به طور کلی نظر قرآن کریم در باره آفرینش آسمانها و زمین در این آیه بیان شده است:«اولم یروا الذین کفروا ان السموات و الارض کانتا رتقا ففتقناهما...(1)؛آیا آنان که کافر شدند، ندیدند که آسمان‏ها و زمین، همانا بهم پیوسته بودند و پس از آن ما آن‏ها را از هم جدا ساختیم؟».
در این آیه که به این مطلب اشاره شده است که زمین و دیگر عناصر منظومه، زمانی یکپارچه بوده و سپس، از هم جدا گشته اند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره انبیاء، آیه 30.